Lời dạy của KHỔNG TỬ

LỜI DẠY CỦA ĐỨC KHỔNG TỬ

Đọc hết mới là kẻ trọng đạo lý,
    hiểu hết mới mong có nhân cách hơn người.

Hình hài của mẹ của cha
  Trí khôn đời dạy, đói no tự mình.

Sang hèn trong kiếp nhân sinh
     Buồn vui sướng khổ thường tình thế thôi.

Không hơn hãy cố gắng bằng người

Cho thiên hạ khỏi ai cười, ai khinh.

Có chí thì ham học

Bất chí thì ham chơi

Trí khôn tạo nên người

Đức nhân tìm ra bạn.

 Thành đạt nhờ đức dày

Làm nên nhờ có thầy

Đủ đầy nhờ có bạn.

Gái ngoan nhờ đức hạnh 

  Trai mạnh nhờ lực cường 

Tươi đẹp lắm người thương 

    Lực cường nhiều kẻ mạnh .

Dễ thích nghi thì sống

    Biết năng động thì nên

Đủ tài trí làm nên 

Đủ sức bền thì thắng.

Biết mình khi hoạn nạn 

Hiểu bạn lúc gian nguy

Nghèo hèn bởi tự ti

Ngu si vì tự phụ.

Tài đức cao hơn phú

Hạnh phúc đủ hơn giàu 

Sống trung tín bền lâu

Tình nghĩa sâu hạnh phúc.

Đủ tài thì đỡ cực

Đủ sức thì đỡ nghèo

Dốt nát hay làm theo

 Hiểu biết nhiều thì lợi.

Hỏng việc thì hấp tấp

Va vấp bởi vội vàng

Cảnh giác với lời khen

  Bình tâm nghe lời trách.

Quá nghiêm thì ít bạn

 Dễ dãi bạn khinh nhờn

Không hứa hão là khôn

 Không tin xằng ít vạ .

Làm ơn đừng mong trả

Được ơn nhớ đừng quên

Nhu nhược bị ép chèn

Quá cương thì bị gãy .

Cái quý thì khó thấy

 Dễ lấy thường của tồi

Của rẻ là của ôi

Dùng người tội sinh vạ .

Đẹp lòng hơn tốt mã

Nền nã hơn kiêu kì

Thận trọng từng bước đi

    Xét suy khi hành động .

Hiểu biết nhiều dễ sống

Luôn chủ động dễ thành

Thận trọng trước lợi danh

  Giữ mình đừng buông thả .

Tránh xa phường trí trá

Tai vạ bởi nể nang

  Tài giỏi chớ khoe khoang

   Giàu sang đừng kênh kiệu .

Học bao nhiêu vẫn thiếu

  Học bao nhiêu chẳng thừa

Nhân đức nhờ bán mua

  Được thua không nản trí .

Đủ đức tài bớt lụy

 Đủ dũng khí chẳng hàng

Có vợ đảm thì sang

  Có bạn vàng thì quý .

Đói nghèo vì bệnh sĩ

Quẫn trí dễ làm liều

Tỉnh táo với tình yêu

  Biết điều khi yếu thế .

Lo việc nhà chớ kể

  Ân nghĩa chớ đếm đong

  Người phúc lộc nhờ nguồn

  Sống bất nghĩa tai ương

   Sống bất lương tù ngục .

Phải cầu xin là nhục

 Phải khuất phục là hèn

Hay đố kị nhỏ nhen

  Hay ép chèn độc ác .

Lắm gian truân càng sáng

Nhiều hoạn nạn càng tinh

Với mình phải nghiêm minh

Với chúng sinh thân ái .

Đang thắng phòng khi bại

Gặt hái phòng mất mùa

Thói quen thường khó chừa

Say sưa thường khó tỉnh .

Sống ỷ lại ăn sẵn

    Dễ bạc phân tán mình

    Sống dựa dẫm ngu đần 

   Sống bất cần phá sản .

 Hay đua đòi hoạn nạn

Quá nể bạn tai ương

Gia đình trọng yêu thương

    Sống nhịn nhường hỉ hả .

  Thiếu tình thương man trá

  Gắn vàng đá cũng tan

  Biết dạy dỗ con ngoan

   Chịu bảo ban con giỏi .

  Tinh khôn nhờ học hỏi

 Cứng cỏi nhờ luyện rèn

Sống vì nhau dễ bền

Sống vì tiền đổ vỡ .

Rèn con từ mới nở

Khuyên vợ lúc mới về

  Muốn hiểu cần lắng nghe

Chia sẻ lòng nhân ái .

Tốt đẹp hãy bày ra

 Xấu xa nên đậy lại

Có ích thì tồn tại

   Có hại thì diệt vong .

    Nhiều tham vọng long đong

    Lắm ước mong lận đận

   Hay vội vàng hối hận

     Quá cẩn thận lỗi thời .

   Biết được người là sáng

    Hiểu được bạn là khôn

Khiêm tốn là tự tôn

 Kiêu căng là tự sát .

Hứa trước thì khó đạt

 Hèn nhát thì khó thành

Thù hận bởi lợi danh

  Tranh giành vì chức vị .

Giàu sang hay đố kị

Tài trí sinh ghét ghen

  Tham giàu thì cuồng điên

  Tham quyền thì độc ác .

Vì tiền thì dễ bạc

   Vì tình nghĩa bền lâu

   Người hiểu nói trọn câu

     Người dốt tâu phách lối .

Có quyền thì hám lợi

Có tội thường xum xoe

Khờ dại hay bị lừa

 Nói bừa hay vạ miệng .

Đa ngôn thì tai tiếng

    Ngậm miệng dễ được tin

Hám lợi hay cầu xin

  Hám quyền hay xu nịnh .

Thật thà hay oan trái

 Thẳng thắn hay bị hại

Thông thái hay bị ngờ

Chiều con quá con hư

 Tiền của dư con hỏng .

Giàu mạnh thường thao túng

  Nghèo vụng dễ theo đuôi 

Người tài giỏi khó chơi

Kẻ trây lười khó bảo .

Thành tâm thì đắc đạo 

Mạnh bạo việc dễ thành

Quân tử thì trọng danh

 Tiểu nhân thì trọng lợi .

Bất tài hay đòi hỏi

   Lộc lõi khó khiêm nhường

  Tình nghĩa thường khó quên

    Nợ nhân duyên khó trả .

Khó thuần phục kẻ sĩ

Khó phòng bị tướng tài

Biết chấp nhận thảnh thơi

Hay hận đời đau khổ .

Của quý thì khó giữ

Con cầu tự khó nuôi

Nhà dư của hiếm hoi

  Nhà lắm người bạc cạn .

 Khó gần người quá sạch

 Vắng khách tại quá nghèo

Dễ nổi danh kị hiền

 Dễ kiếm tiền khó giữ .

Kiếp người là duyên nợ

Lành vỡ lẽ thường tình

Bại thành từ lực trí

    Thời gian đừng uổng phí 

       Biết suy nghĩ sâu xa  ...